Doanh nghiệp họp khẩn tìm giải pháp ứng phó trước thông tin Mỹ áp mức thuế suất cao lên 46% đối với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam. Nhiều doanh nghiệp "bị sốc" và tạm thời chưa biết phải ứng phó thế nào trước nguy cơ bị áp thuế cao vượt ra ngoài mọi dự đoán.
Những lo ngại của doanh nghiệp trước mức thuế suất mới
Chiều ngày 2-4 tại Mỹ (rạng sáng 3-4 theo giờ Việt Nam), Tổng thống Donald Trump công bố mức thuế nhập khẩu với hơn 180 nền kinh tế, trong đó Việt Nam bị áp mức thuế 46%. Đây là mức thuế đối ứng cao chưa từng có, ảnh hưởng lớn đến nhiều ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như đồ gỗ nội thất, dệt may, điện tử, thép, thủy sản...
Theo ông Trần Như Tùng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Dệt may – Đầu tư – Thương mại Thành Công (TCM) và Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), từ sáng sớm họ đã nhận liên tiếp các cuộc gọi chỉ với 1 chủ đề duy nhất: Mỹ áp thuế quá cao đối với hàng xuất khẩu Việt Nam. Mức thuế suất 46% khiến các doanh nghiệp dệt may lo lắng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức tiêu dùng hàng Việt tại Mỹ và khiến kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may giảm sút.
Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may thêu đan TP.HCM, cho biết đã triệu tập họp để trao đổi với các hội viên, cung cấp thông tin chính xác về mức thuế mới của Mỹ cũng như đề xuất một số kiến nghị.
Tại Công ty TCM, ngay trong sáng 3-4, họ đã có cuộc họp với khách hàng Mỹ để thông tin tình hình và thương lượng lại chính sách giá, với tinh thần chia sẻ khó khăn cùng nhau. Doanh nghiệp buộc phải tối ưu hóa sản xuất để giảm chi phí, đa dạng hóa thị trường, đặc biệt là thị trường châu Âu thông qua các Hiệp định thương mại như EVFTA.
Theo TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, các doanh nghiệp "bị sốc" và tạm thời chưa biết phải ứng phó thế nào trước mức thuế suất 46% của Mỹ. Nếu mức thuế cao như vậy vẫn được duy trì, xuất khẩu sẽ sụt giảm, dòng vốn FDI vào Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ cũng giảm, ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu và mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% của Việt Nam trong năm 2025.
Mức thuế 46% tác động lớn đến xuất khẩu của Việt Nam
# Tác động đến các ngành xuất khẩu chủ lực
Với mức thuế suất chung 46% áp dụng cho Việt Nam, các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như đồ gỗ nội thất, dệt may, điện tử, thép, thủy sản... sẽ phải đối mặt với những khó khăn rất lớn.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang thị trường Mỹ đạt gần 119,6 tỷ USD, tăng 23,1% so với năm trước. Trong đó, kim ngạch các ngành xuất khẩu chủ lực như: máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt hơn 23,2 tỷ USD, tăng 36,3% so với năm trước, chiếm 19,4% tỉ trọng xuất khẩu; máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng đạt 22,05 tỷ USD, tăng 21,1% so với năm trước, chiếm 18,4%. Xuất khẩu dệt may đạt 16,1 tỷ USD, chiếm 13,5% tỉ trọng xuất khẩu.
Việc Mỹ áp mức thuế suất 46% sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến sức tiêu dùng hàng Việt tại thị trường Mỹ. Trong khi đó, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của nhiều ngành hàng của Việt Nam. Ông Tùng chia sẻ, có những doanh nghiệp đến 90% kim ngạch xuất khẩu đến từ Mỹ, vì vậy sẽ gặp nhiều khó khăn.
# Ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế
Theo TS Lê Đăng Doanh, nếu mức thuế suất 46% của Mỹ vẫn được duy trì, xuất khẩu của Việt Nam sẽ sụt giảm, dòng vốn FDI vào Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ cũng sẽ giảm, từ đó có tác động tiêu cực lớn đến xuất khẩu và mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% của Việt Nam trong năm 2025.
Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp và cơ quan nhà nước phải nỗ lực tìm mọi biện pháp để ứng phó. Nếu không, việc duy trì mức tăng trưởng kinh tế 8% trong năm 2025 sẽ gặp nhiều thách thức.
Giải pháp ứng phó của doanh nghiệp và cơ quan nhà nước
# Doanh nghiệp cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu
Trước tình hình này, các doanh nghiệp và cơ quan nhà nước cần phải nhanh chóng tìm kiếm các thị trường mới như Trung Đông, Nam Mỹ, châu Phi và Đông Nam Á để thay thế thị trường Mỹ. Tuy nhiên, việc này không dễ dàng do quy mô thị trường nhỏ hơn và khó khăn trong việc làm ăn với các đối tác mới.
Ông Tùng cho biết, bên cạnh việc tìm kiếm các thị trường mới, doanh nghiệp cần phải chuyển đổi sản xuất, điều chỉnh mẫu mã sản phẩm và kết nối với các chuỗi giá trị khác để cùng nhau tìm kiếm thị trường. Đặc biệt, các doanh nghiệp cần phải đẩy mạnh phát triển các thị trường mới, đặc biệt là thị trường châu Âu thông qua các Hiệp định thương mại như EVFTA.
# Các cơ quan nhà nước cần tìm giải pháp ứng phó
Theo TS Lê Đăng Doanh, bên cạnh việc doanh nghiệp phải tìm giải pháp ứng phó, các cơ quan nhà nước vẫn tiếp tục đàm phán với phía Mỹ để tìm giải pháp thích hợp. Tuy nhiên, cần phải có các biện pháp tạm thời như tìm việc làm tạm thời cho công nhân, điều chỉnh sản xuất để duy trì hoạt động của doanh nghiệp.
Ông Phạm Xuân Hồng cũng cho biết, Hiệp hội Dệt may thêu đan TP.HCM sẽ họp với các hội viên, trao đổi cung cấp thông tin chính xác về mức thuế mới của Mỹ cũng như đưa ra một số kiến nghị đề xuất.
Điều này cho thấy, để ứng phó với mức thuế suất 46% của Mỹ, cần sự nỗ lực, phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước. Doanh nghiệp phải tìm giải pháp ứng phó như đa dạng hóa thị trường, tối ưu hóa sản xuất, trong khi các cơ quan nhà nước cần tiếp tục đàm phán với Mỹ và có các biện pháp tạm thời hỗ trợ doanh nghiệp.
Những thách thức và cơ hội trong quá trình ứng phó
# Thách thức trong việc tìm kiếm thị trường mới
Như đã phân tích, trước mức thuế suất 46% của Mỹ, các doanh nghiệp và cơ quan nhà nước cần nhanh chóng tìm kiếm các thị trường mới để thay thế thị trường Mỹ. Tuy nhiên, việc này không hề dễ dàng.
Các thị trường mới như Trung Đông, Nam Mỹ, châu Phi và Đông Nam Á thường có quy mô nhỏ hơn so với thị trường Mỹ. Hơn nữa, doanh nghiệp cũng gặp nhiều khó khăn trong việc làm ăn với các đối tác mới tại những thị trường này, từ ngôn ngữ, văn hóa kinh doanh đến các rào cản kỹ thuật, pháp lý...
Vì vậy, việc tìm kiếm, khai thác và phát triển các thị trường mới này sẽ là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Họ phải đầu tư nhiều thời gian, công sức và chi phí để có thể hiểu và thích ứng với những thị trường hoàn toàn mới.
# Cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do
Bên cạnh thách thức, việc Mỹ áp mức thuế suất 46% cũng mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam khai thác các thị trường khác, đặc biệt là thị trường châu Âu thông qua các hiệp định thương mại tự do như EVFTA.
Theo ông Tùng, các doanh nghiệp cần đẩy mạnh phát triển các thị trường mới, đặc biệt là thị trường châu Âu thông qua các Hiệp định thương mại như EVFTA. Đây sẽ là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm các thị trường thay thế cho thị trường Mỹ.
Với việc Hiệp định EVFTA được triển khai, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ được hưởng ưu đãi về thuế quan khi xuất khẩu sang thị trường EU. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam tăng cường năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường xuất khẩu sang châu Âu.
# Cơ hội từ việc cơ cấu lại sản xuất
Ngoài việc đa dạng hóa thị trường, các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần chú trọng vào việc cơ cấu lại sản xuất, điều chỉnh mẫu mã sản phẩm để tìm kiếm các chuỗi giá trị mới.
Theo ông Tùng, các doanh nghiệp buộc phải tối ưu hóa sản xuất để giảm chi phí, đồng thời chuyển đổi sản xuất, điều chỉnh mẫu mã sản phẩm và kết nối với các chuỗi giá trị khác để cùng nhau tìm kiếm thị trường.
Việc cơ cấu lại sản xuất, nâng cao năng lực sản xuất, cải tiến chất lượng sản phẩm sẽ giúp
Cơ hội từ việc cơ cấu lại sản xuất
Ngoài việc đa dạng hóa thị trường, các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần chú trọng vào việc cơ cấu lại sản xuất, điều chỉnh mẫu mã sản phẩm để tìm kiếm các chuỗi giá trị mới.
Theo ông Tùng, các doanh nghiệp buộc phải tối ưu hóa sản xuất để giảm chi phí, đồng thời chuyển đổi sản xuất, điều chỉnh mẫu mã sản phẩm và kết nối với các chuỗi giá trị khác để cùng nhau tìm kiếm thị trường. Việc cơ cấu lại sản xuất, nâng cao năng lực sản xuất, cải tiến chất lượng sản phẩm sẽ giúp doanh nghiệp duy trì sức cạnh tranh trong bối cảnh khó khăn do mức thuế suất cao.
Việc này không chỉ đơn thuần là thay đổi quy trình sản xuất mà còn liên quan đến việc áp dụng công nghệ mới. Các doanh nghiệp nên đầu tư vào tự động hóa và số hóa quy trình sản xuất của mình, nhằm tăng cường hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Chính sự chuyển mình này có thể mang lại lợi thế nổi bật trong một môi trường ngày càng cạnh tranh như hiện nay.
Đồng thời, việc cải thiện mẫu mã sản phẩm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút khách hàng mới. Thay vì chỉ tập trung vào những sản phẩm đã tồn tại lâu năm, các doanh nghiệp cần có kế hoạch cho việc phát triển sản phẩm mới dựa trên xu hướng tiêu dùng và nhu cầu thị trường. Những sản phẩm này không chỉ đáp ứng yêu cầu về chất lượng mà còn tạo được ấn tượng mạnh mẽ đối với khách hàng.
Kết luận
Năm 2025 đang đặt ra nhiều thách thức cho nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh mức thuế suất cao từ Mỹ. Tuy nhiên, bên cạnh những khó khăn này, vẫn có những cơ hội sáng tạo cho doanh nghiệp nếu họ biết cách nắm bắt và khai thác chúng.
Sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước chính là chìa khóa để vượt qua giai đoạn khó khăn này. Doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm thị trường mới, tối ưu hóa quy trình sản xuất và đổi mới mẫu mã sản phẩm, trong khi các cơ quan nhà nước cần hỗ trợ kịp thời thông qua các chính sách phù hợp.
Với tầm nhìn chiến lược và quyết tâm, Việt Nam hoàn toàn có thể vượt qua thử thách, đồng thời xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong tương lai.
Viết bình luận